Ontwerpen in vectoren

Ontwerpen in vectoren… wat is dat nu eigenlijk? Grafische kanjers gooien vaker met die term, opdrachtgevers gaan er daardoor om vragen. Maar waar hebben we het over?

Pixels

In ontwerp kennen we de twee varianten: pixels en vectoren. Pixels kennen we inmiddels allemaal. We zoeken onze tv er op uit. Zo bestaan 4K televisies uit 4096 × 2160 pixels. Een pixel is een puntje/blokje wat een kleur bevat. Alle puntjes bij elkaar vormen een beeld in full colour. HD televisies hebben 1920 x1080 pixels. 4k heeft dus veel meer pixels en dus meer detail. Zo eenvoudig is het.

Plaatjes of foto’s die bestaan uit pixels (zoals JPG, BMP, TIFF, GIF, PNG) zijn dus opgebouwd in blokjes. Internetplaatjes hebben weinig pixels, omdat ze klein worden gebruikt. Ook dit bevordert de laadtijd van de website. Willen we de plaatjes gan gebruiken voor drukwerk dan zijn ze vaak te klein. Blazen we de plaatjes op naar een groter formaat dan moet hij zelf de extra pixels er bij verzinnen. Het resultaat is dat de afbeelding blokkerig of wazig wordt. Denk maar aan PACMAN.

Vectoren

De meest gebruikte grafische programma’s voor ontwerpen zijn:

Adobe Photoshop: Bewerken van foto’s, werken met pixels
Adobe Illustrator: Het maken van vectoren. Vectoren zijn minder geschikt voor foto’s, maar wel heel goed om te kunnen illustreren.
Adobe InDesign: Hier maken we meestal het eindproduct in. Bijvoorbeeld een brochure. De plaatjes van Illustrator en Photoshop koppelen we met onderliggende linkjes in InDesign en voegen we er tekst aan toe.

Wat is nu dan een vector? Vectoren zijn wiskundige berekeningen. Alles heeft een formule. Gelukkig hoeven wij geen hoger wiskunde te kennen om te ontwerpen. Dat doet het programma allemaal voor ons. De formules bevatten informatie met waar het staat hoe het er uit ziet.

En vector is een ankerpunt. Een ankerpunt wordt met een wiskundige berekening geplaatst in de X en de Y as. De ankerpunten verbinden elkaar met lijnen die met wiskundige formules bochten en bogen kan maken. En zo wordt er getekend.

Voordelen

Het grote voordeel van vectoren is dat het niet bestaat uit pixels. Dat klinkt misschien maf. Ik ga jou uitleggen waarom. De wiskundige formules blijven overeind staan ongeacht de grote. Maak je een pixelbestand groter dan wordt het wazig of blokkerig. Een vectorbestand dus niet. Maken we een vectorbestand zo groot als een flatgebouw dan blijft het even scherp als dat het was op onze computerscherm.
Vectorbestanden zijn meestal een stuk kleiner dan pixelbestanden. De formules nemen minder beslag in dan pixels. Bij hele uitgebreide ontwerpen kan dit ook andersom zijn. Hoe meer lijntjes en ankerpuntjes, hoe meer infomatie.
Vectoren kunnen ook worden uitgelezen door snijplotters. Denk aan belettering op gevelpanden en auto’s
Vectoren zijn gemakkelijk aan te passen. Een ankerpuntje kun je oppakken verslepen. Je kunt eenvoudiger de kleuren aanpassen en de lijndiktes. Dit zorgt er voor dat wij als ontwerpers veel meer vrijheid kennen om te maken wat wij willen.

Vectorbestanden

Als we het hebben over vectorbestanden dan hebben we het vaak over de bronbestanden. De bestanden die het programma Adobe Illustrator als standaard opslaat. Dit zijn *.AI en *.EPS bestanden. In deze bestanden maken wij ook de ontwerpen. Vanuit deze bestanden kunnen wij ze ook opslaan als PDF of als pixelbestanden (JPG, PNG, GIF, BMP, TIFF). Dit laatste doen wij vaak als we ze gaan gebruiken op bijvoorbeeld websites.

‘PDF is een vectorbestand’ is een misverstand. PDF kan zowel pixels als vectoren bevatten. De foto’s in de PDF bestanden zullen altijd pixels blijven bijvoorbeeld. Daarnaast gaat er veel informatie verloren in PDF bestanden. De informatie over de wiskundige formules van de ankerpunten. Het ziet er nog hetzelfde uit, maar bij openen in Illustrator kan het moeilijkheden geven bij het ‘verder’ ontwerpen.

Wanneer kies ik voor vector?